www.powstaniewlkp.fora.pl

Zdzisław

ZAŁĄCZNIKI
Przedłożenia dla Polskiego Sejmu Dzielnicowego
w 1918 r.
Treść: Do delegatów. - Porządek obrad Sejmu. - Regulamin dla polskiego Sejmu Dzielnicowego, - Projekt ustawy politycznej organizacji Polaków. -Propozycje dla prac komisji.
Delegaci! Pierwszy polski Sejm Dzielnicowy, zwołany w przełomowej chwili, z niebywałym a koniecznym pośpiechem, załatwić powinien mnóstwo spraw, powziąć doskonałe a głęboko obmyślane postanowienia, czasu mało. Do gruntownego i swobodnego omówienia wszystkich przedłożonych sejmowi spraw potrzeba by tygodni. A tu zaledwie mamy trzy dni! Robota w kraju wre i toczy się z niebywałą chyżością. Wszystkich rąk potrzeba do pracy. Niepodobna długo radzić i tracić czas na niepotrzebne słowa. Dlatego szczędźcie słów, nie powtarzajcie tego, co inni już powiedzieli, nie przewlekajcie obrad.
Główna dyskusja, powinna się odbyć w komisjach. Porządek obrad wyczerpiemy tylko wtedy, jeśli komisje swoje sprawy przygotują i uzasadnią tak doskonale, że posiedzenia plenarne będą mogły zatwierdzić wnioski komisji bez ponownej i zbyt długiej dyskusji.
Nie możemy też rozstrzygać tych spraw, które są sporne i obszernych będą wymagały z obu stron wywodów. Rozstrzygnięcie spornych spraw pozostawimy późniejszym czasom. Dziś wystarczy nam stwierdzenie, że w najważniejszych sprawach polskich wszyscy jesteśmy zgodni jak jeden mąż ku obronie świętej naszej sprawy.
.............

Projekt Ustawy politycznej organizacyi Polaków w Rzeszy Niemieckiej
I. Cel
§ l
Polacy i Polki, przynależni państwowo do Rzeszy Niemieckiej, a czujący się członkami całego narodu polskiego, łączą się w zrzeszenie celem stworzenia dla siebie jednolitego przedstawicielstwa tymczasowego.
II. Komplet Sejmu
§2 Organami Zrzeszenia są:
1. Miejscowe (wiejskie i miejskie) i Powiatowe Rady Ludowe,
2. Naczelna Rada Ludowa,
3. Komisarjat Naczelnej Rady Ludowej,
4. Sejm Dzielnicowy.
II. Miejscowe i Powiatowe Rady Ludowe
§3
Miejscowe Rady Ludowe skłaniają się co najmniej z 7, Powiatowe Rady Ludowe co najmniej z 21 członków.
Rady Ludowe miejscowe i Powiatowe winny składać się co najmniej w połowie z robotników, włościan i rzemieślników.
§4
Wybór do Rad Ludowych Miejscowych i Powiatowych dokonuje się większością oddanych głosów na wiecach, zwołanych przez Komitety Wyborcze, stosownie do obowiązujących regulaminów z tem, że prawo wyborcze, czynne i bierne, przysługuje po ukończeniu 20-go roku życia tak mężczyznom jak i kobietom.
Naczelnej Radzie Ludowej przysługuje prawo wydawania odmiennych regulaminów wyborczych.
§5
Rady Ludowe Miejscowe i Powiatowe: l. bronią, dochodzą i wywalczają prawa narodowi polskiemu,
2. uświadamiają ludność polską,
3. starają się o zaprowadzenie w szkołach dla dzieci polskich (poza nauką religii) wykładowego języka polskiego,
4. starają się o zaprowadzenie kontroli nad urzędami J urzędnikami przez przedstawicieli polskich,
5. czuwają nad właściwym udziałem ludności polskiej w organach, urzędach i przedstawicielstwach państwowych,
6. czuwają nad bezpieczeństwem publicznem ludności bez względu na narodowość i wyznanie,
7. organizują pomoc dla wracających i przechodzących żołnierzy, jeńców i robotników,
8. pobierają podatek narodowy, rozpisany przez Naczelną Radę Ludową,
9. załatwiają wszystkie sprawy, przekazane im przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej.
§6
Rady Ludowe (Miejscowe i Powiatowe) podlegają Naczelnej Radzie Ludowej i jej Komisarjatowi.
W sprawach, dotyczących całego powiatu, podlegają Miejscowe Rady Ludowe Powiatowym radom Ludowym.
Spory pomiędzy poszczególnemi Radami Powiatowemi, pomiędzy Radami Powiatowemi a radami Miejscowemi rozstrzyga Komisarjat Naczelnej Rady Ludowej.
§7
IV. Naczelne Rada Ludowa
§8
Naczelna Rada Ludowa składa się z 80 członków, wybranych przez Sejm Dzielnicowy większością oddanych głosów.
W razie zmniejszenia się ilości członków skutek śmierci, ustąpienia, wyboru do Komisarjatu Naczelnej Rady Ludowej wzgl. Podkomisarjatu itp. przysługuje Naczelnej Radzie Ludowej prawo kooptacji w miejsce ustępujących.
§9 Siedzibą Naczelnej Rady Ludowej jest Poznań.
§10
Naczelna Rada Ludowa wybiera z pośród siebie rok rocznie lub w razie potrzeby prezesa, dwóch zastępców prezesa i dwóch sekretarzy.
§11
Zwołania Naczelnej Rady Ludowej dokonuje Prezes wzg!. jeden z jego zastępców lub Komisarjat.
§12 Naczelna Rada Ludowa odbywa zebrania co drugi miesiąc kalendarzowy.
Naczelną Radę Ludową Należy zwołać na żądanie trzeciej części jej członków.
§13
Na posiedzeniach Naczelnej Rady Ludowej przewodniczy prezes wzgl. jeden z jego zastępców, w razie nieobecności tak prezesa jako też jego zastępców wybierają zebrani przewodniczącego.
Do powzięcia uchwał i do wszystkich wyborów potrzebna jest obecność 15 członków.
Uchwały włącznie wyborów zapadają (z wyjątkiem spraw podanych w 14 pod liczbą 1) większością głosów obecnych członków.
W razie równości głosów rozstrzyga przewodniczący zebrania.
§14 Naczelna Rada Ludowa:
1. większością dwóch trzecich członków, obecnych na posiedzeniu, wybiera i składa z urzędu wszystkich lub poszczególnych członków Komisarjatu lub Podkomisarjatów,
2. w razie potrzeby ustanawia dla poszczególnych dzielnic Podkomisarjaty j oznacza ilość ich członków,
3. uchwala podatki na potrzeby Zrzeszenia,
4. ustanawia budżet,
5. bada i zatwierdza sprawozdania kasowe przedłożone jej przez Komisarjat i Podkomisarjaty,
6. tworzy Komisje i Wydziały.
V. Komisarjat Naczelnej Rady Ludowej
§15
Komisarjat Naczelnej Rady Ludowej jest przedstawicielem i władzą wykonawczą Zrzeszenia w granicach uchwał Sejmu Dzielnicowego i Naczelnej Rady Ludowej.
§16
Komisarjat składa się z 5 członków i działa kolegialnie. Na zewnątrz potrzeba do wszelkich enuncjacji Komisarjatu podpisów dwóch jego członków,
§17
Członkowie Komisarjatu i Podkomisarjatów są uprawnieni, a na żądanie Naczelnej Rady Ludowej obowiązani, do brania udziału w jej zebraniach; prawo głosowania nie przysługuje im w żadnym razie.
VI. Sejm Dzielnicowy
§18 Na 500 ludności polskiej przypada jeden delegat lub delegowana.
§19
Wyboru delegatów i delegowanych dokonuje się na tych Wiecach Wyborczych, na których wybiera się Powiatowe Rady Ludowe.
Przepisy § 4 odnoszą się także do wyborów delegatów i delegowanych.,
§20 Sejm Dzielnicowy zwołuje się:
1. zgodnie z uchwałą odroczonego sejmu,
2. na żądanie Komisarjatu,
3. na wniosek 40 członków Naczelnej Rady Ludowej; wniosek winien być zaopatrzony w motywy.
§21 Sejm Dzielnicowy:
1. obraduje według regulaminu, przez siebie przyjętego,
2. wskazuje kierunek polityki polskiej w Niemczech,
3. ustala zasady działalności Naczelnej Rady Ludowej i Komisarjatu wzg!. Podkomisarjatów,
4. wybiera Naczelna Radę Ludową,
5. obraduje nad sprawozdaniem Naczelnej Rady Ludowej i Komisarjatu
6. ma prawo usuwania Naczelnej Rady Ludowej, Komisarjatu, Podkomisarja-tów wzgl. poszczególnych ich członków.
§22 O rozwiązaniu Sejmu Dzielnicowego stanowi Naczelna Rada Ludowa.
Propozycje dla prac komisji
1. Komisja dla spraw politycznych
1. Przygotuje oświadczenia i wnioski zaboru naszego do koalicji
a) w sprawie kongresu pokojowego i zastępstwa polskiego,
b) w sprawie zapatrywania zaboru naszego na kwestię ustalenia zachodnich granic Polski.
c) wniesienie o specjalną pomoc koalicji wobec niebezpieczeństw grożących narodowi naszemu ze strony Niemców.
2. Zajmie stanowisko wobec zamiaru rządu niemieckiego, by jeszcze przed kongresem z rządem polskim w Warszawie bez nas zawrzeć ugodę w sprawie zadecydowania o państwowej przynależności dzielnicy naszej.
3. Przygotuje kilka rezolucyi dotyczących zasad państwowości i polityki polskiej ogólnej i dzielnicowej.
4. Określi zapatrywanie Sejmu w sprawie równouprawnienia i politycznych praw kobiet.
5. Zajmie stanowisko w sprawie tolerancji i pogłosek o rzekomych pogromach Żydów.
2. Komisja organizacyjna
przygotuje dla Sejmu następujące sprawy:
1. Przedyskutuje i ustali projekty
a) ustawy organizacji politycznej,
b) regulaminu dla polskiego Sejmu Dzielnicowego.
2. Zajmie się finansową stroną organizacji, ewent. zatwierdzeniem podatku narodowego i sposobów ściągania podatku.
3. Przygotuje sama lub przez osobną komisję listę kandydatów do Naczelnej Rady Ludowej, według liczbowego stosunku ludności polskiej poszczególnych prowincji.
4. omówi stosunek Rad Ludowych do Rad Żołnierzy i Robotników.
5. Zastanowi się nad tem, czy popierać tworzenie Rad Włościańskich.
3. Komisja dla naglących spraw społecznych i robotniczych
rozpatrzy następujące sprawy:
1. W jaki sposób może i powinno społeczeństwo polskie zająć się wychodźcami wracającymi, a pochodzącymi przeważnie ze stanu robotniczego. (Sprawę wracających na wschód jeńców rosyjskich omawiać się będzie w komisyi dla spraw bezpieczeństwa publicznego),
2. W jaki sposób mogą i powinni pracodawcy uchronić wracających z wojska żołnierzy przed głodem i bezrobociem,
3. Jakie stanowisko zajmie przyszła Polska w sprawie zabezpieczeń robotniczych, rent itd., które dotąd płacą Niemcy,
4. Jaką drogą będzie można zapewnić robotnikowi polskiemu posiadanie własnego gospodarstwa.
4. Komisja dla spraw administracji i bezpieczeństwa publicznego
przygotuje dla Sejmu następujące sprawy:
1. Jakie stanowisko społeczeństwo polskie zajęło i jakie w przyszłości zając powinno wobec urzędów i urzędników; mianowicie w jaki sposób powinno społeczeństwo polskie wziąć udział w urzędach lub poddać urzędy i urzędników kontroli przez reprezentantów polskich,
2. W jaki sposób można ułatwić reprezentantom polskim w urzędach dobre i pożyteczne spełnianie powierzonych im prac,
3. Jakie poczyniono i jakie poczynić należy zabiegi aby zapewnić w kraju spokój i bezpieczeństwo publiczne. Co czynić mają żołnierze polscy,
4. Jakie stanowisko zajęło i zajmie społeczeństwo polskie w sprawie wywozu żywności do Niemiec, w sprawie zapasów w magazynach wojskowych oraz w sprawie zaopatrywania ludności w towary, które jej są potrzebne.
5. Komisja dla spraw oświaty i szkolnictwa
przygotuje następne sprawy:
1. Jakie stanowisko zajmują dzielnice nasze w sprawie stosunku szkoły:
a) do wyznań,
b) do państwa,
c) do rodziców,
d) do nauczycieli.
2. Jakie stanowisko zajmie społeczeństwo polskie w sprawie spolszczenia szkolnictwa.
Uchwały mające być wysyłane do państw koalicyjnych na ręce Polskiego Komitetu Narodowego w Paryżu
l. Przedstawiciele czterech milionów Polaków z poznańskiego, Śląska, Prus Zachodnich, Warmii, Mazowsza Pruskiego i wychodźstwa osiadłego w Niemczech zebrali się w Poznaniu na Sejmie Dzielnicowym w dniach 3, 4, 5, grudnia, żeby dać wyraz swoim dążeniom narodowym, skierowanym do odbudowania wolnej, niepodległej, zjednoczonej Polski.
Państwa koalicyjne odnosiły się w ciągu wojny do narodu polskiego nie tylko przyjaźnie, ale odbudowę wolnej zjednoczonej Polski włączyły do swoich celów wojennych, widząc w tem jedną z koniecznych rękojmi skutecznego pognębienia militaryzmu pruskiego i utrwalenia sprawiedliwego pokoju.
W chwili obecnej, kiedy nastąpić ma likwidacja straszliwej wojny, a państwa koalicyjne stanęły u celu swych zamierzeń, wnosimy, żeby w myśl zasad prezydenta Wilsona oraz uchwał w Wersalu - z państwem polskiem złączyły się te dzielnice byłego Królestwa Pruskiego, w których mieszka od wieków ludność polska, oraz żeby naprawioną została wiekowa krzywda rozbiorów Polski przez zwrócenie Państwu Polskiemu tych ziem, które do niego należały przed rozbiorami, dokonanemi gwałtem zaborczych arystokratów ościennych, a które obejmują także własne wybrzeże morskie.
Naród Polski w ciągu długiej swej niewoli usiłował wielokrotnie wyzwolić się orężnie z pod obcego jarzma. Powstając przeciw zaborcom ulegał przemocy, ale przez powołanych swoich przedstawicieli protestował zawsze przeciw krzywdzie Narodowi polskiemu przez rozbiory wyrządzonej.
Rząd pruski, nadużywając swej władzy i potężnych środków państwowych, dążył bezwzględnie do wyniszczenia ludności polskiej. Germanizował przez szkoły, nasyłał do ziem naszych urzędników wyłącznie niemieckich, wywłasz-
czał posiedzicieli Polaków, osadzał osadników niemieckich w polskich dzielnicach, zakazywał Polakom budowania domów na własnej ziemi - starał się nadać ziemiom naszym charakter niemiecki, by zyskać tytuł prawny do posiadania ziem polskich.
Gdyby wobec tego nie przyznano Polsce prawa do wszystkich ziem zabranych przemocą przy rozbiorach, byłoby to nie tylko zatwierdzeniem rozbiorów, ale także uświęceniem polityko bezprawia i gwałtu, jakich się na ludności polskiej celem zupełnego wytępienia jej dopuszczano.
Dopóki niesprawiedliwość i gwałt dokonane przez rozbiory Polski nie zostaną naprawione, dopóty uczucie krzywdy w sercach Polaków zaginąć nie może.
2. Naród niemiecki, któremu sfery rządzące od wielu lat wpajały przeświadczenie o jego wyższości, w swej większości nie uznaje nawet dzisiaj jeszcze konieczności naprawy dziejowej krzywdy t stara się udaremnić wysiłki narodu Polskiego, zmierzające do odzyskania swoich nieprzedawnionych praw.
Chcąc dla Polaków nieprzychylnie przysposobić opinię świata, odnośne koła narodu niemieckiego wszczęły krzykliwą kampanię w prasie niemieckiej i zagranicznej i głoszą, że Polacy ubiegając postanowienia kongresu pokojowego, gwałtem zabierają ziemie i miasta dla nowej Polski.
Mimo, że władze niemieckie przekonały się na miejscu o bezpodstawności tych wszystkich wiadomości, nasyłają pod pozorem ochrony granic, nasze dzielnice wojskiem i stwarzają tem samem na nowo stan wyjątkowy na ziemiach naszych, by ukrócić swobodę organizacyi ludności polskiej.
Przeciw temu krępowaniu swobody naszego ruchu narodowego podnosimy protest, a nie mogąc i nie chcąc ewentualnego gwałtu gwałtem odpierać, wnosimy do państw koalicyjnych prośbę o czasową opiekę i pomoc przez przysyłanie reprezentacyi aliantów, która naocznie się przekona o panujących u nas stosunkach, albo o zajęcie naszych dzielnic.
3. Naród Polski odznaczał się, jak świadczy jego historya - tolerancyą i sprawiedliwością wobec innych narodowości i przekonań i będzie się także w powstającem do nowego życia państwie kierował zawsze szczytnemi ideami tolerancyj i zupełnego równouprawnienia narodowych mniejszości.
Dlatego z głębokim oburzeniem protestujemy przeciw wszczętej w prasie niemieckiej kampanii antypolskiej, rozsiewającej tendencyjnie fałszywe wieści, jakoby w Polsce istniała akcya przeciw ludności żydowskiej na tle narodowo-politycznem lub wyznaniowym. Prasa ta, wrogo dla Polaków usposobiona, odmawiająca im prawa do ziem polskich pod panowaniem pruskiem, chwyciła się środka dyskredytowania Polaków w opinii świata, by osłabić sympatie, ja-
kiemi sprawa polska cieszy się wśród koaiiantów i w interesie niemieckim udaremnić dążenia nasze do zjednoczenia ziem polskich.
Jeżeli Polska zaledwie zaczynająca się wśród najtrudniejszych warunków organizować, nękana wielką ilością dezerterów i olbrzymią masą powracających jeńców rosyjskich, nie zdołała niestety zapobiedz w niektórych miejscowościach w Gaiicyi napadom, nieskierowanym bynajmniej wyłącznie przeciwko ludności żydowskiej, to jedynie zła wola może wypadki te, pożałowania godne, przedstawiać jako celową akcyę pogromową Narodu Polskiego przeciwko Żydom.
Prosimy usilnie o przysłanie delegacyi, któraby bezstronnie stwierdziła istotny stan rzeczy oraz o przysłanie do Polski wojsk polsko-amerykańskich, które organizującemu się krajowi byłoby pomocne w utrzymaniu ładu i porządku.
4. W obecnym okresie przejściowym, dopóki Rząd Polski nie zmianuje swoich urzędowych przedstawicieli przy rządach koalicyjnych i do kongresu pokojowego, przekazujemy obronę naszych spraw Polskiemu Komitetowi narodowemu w Paryżu.
Rezolucje ogólne
I. Wobec usiłowań Rządu niemieckiego, by przez układy z Rządem polskim w Warszawie stworzyć już przed kongresem pokojowym obowiązujące naród polski warunki określenia granic, stwierdza Sejm Dzielnicowy, że żaden Rząd polski nie może zawierać układów, przesądzających sprawę dzielnic naszych bez naszej zgody i bez naszego współdziałania.
II. Polski Sejm Dzielnicowy stwierdza, iż cały naród zgodnie stanie za Rządem, tworzącym wierne odbicie sił całego narodu. Rząd taki musi prowadzić szczerze demokratyczną i ludową politykę Rzeczypospolitej Polskiej. Olbrzymie zadania bowiem, które na nową spadają Polskę, spełni naród nasz jedynie wtedy, jeśli zdoła wyzwolić siły wszystkich warstw ludności, zwłaszcza potężne i niedostatecznie zużyte siły szerokich warstw ludu polskiego i skupić je do zgodnej, wspólnej pracy nad odbudową kraju i jego urządzeń. Przyznanie kobietom czynnego i biernego prawa wyborczego na równi z mężczyznami zalicza sejm do koniecznych warunków zdrowego rozwoju społeczeństwa.
III. Polski Sejm Dzielnicowy stwierdza, że całkowite opanowanie szerokich dziedzin życia publicznego, społecznego i kulturalnego przez Rządy prowadzi do nieznośnego przymusu i krępowania sumień i wypowiada się za szerokim samorządem organizacyi politycznych, kulturalnych, społecznych i wyznaniowych.
IV. Polski Sejm Dzielnicowy oświadcza, że odrębne warunki ustawodawcze i społeczne ludności polskiej naszej dzielnicy wymagać będą po przyłączeniu do Państwa Polskiego odrębnego uwzględnienia i że proces zrównania ich z pozostałemi dzielnicami Państwa Polskiego dokonywać się powinien przez powolne zmiany ustawodawcze.
Obywatele - Polacy!
Zbliża się dzień 3 grudnia, dzień Polskiego Sejmu Dzielnicowego. W dniu tym przybędą do miasta naszego, do Grodu Przemysława, wysłannicy wszystkich części dzielnicy naszej: z Pomorza polskiego - z Prus Królewskich, z Piastowskiego Śląska, z Prus Książęcych - drodzy sercom naszym Warmiacy i ewangeliccy Mazurzy, oraz wysłannicy tych, których twardy uścisk, jaki na nas ciążył, wygnał z Ojczyzny na tułaczkę śród obcych.
Serca nasze rozradują się, gdy ujrzymy wszystkich tych braci-rodaków u nas w gościnie, radość ta będzie serdeczna, ale nie taka, jaką chcielibyśmy okazać, bo pękają wprawdzie okowy, które nas cisną, ale nie opadły one jeszcze ostatecznie.
Stąd nie pora w tej chwili na huczne powitania, na żywiołowe wybuchy radości, dzień Sejmu będzie dla nas dniem pamiętnym i wielkim, ale dniem skupienia narodowego i pracy, dniem wspólności myśli i jedności woli, DZIEŃ zaś ten, na który pokolenia całe czekają, dopiero nadejdzie, wtedy też ostatecznie przejawi się ta wielka i potężna manifestacja od stu lat z górą tłumionych uczuć.
Tymczasem zaś ograniczymy się do serdecznego wprawdzie, ale skromnego, licującego z powagą chwili, powitania gości. Niech miasto nasze przyoblecze się na dnie Sejmowe w szatę godną, niech witają przybyłych rodaków chorągwie nasze i proporce; kogo nie stać na nie, niech przyozdobi okna swego mieszkania orłem polskim.
Miejsce wspaniałej okazałości niech zajmie przede wszystkiem szczera i wylana gościnność. Nie zamarła ta prastara cnota polska, - nie zamarła zwłaszcza tu, na ziemi Wielkopolskiej, skąd się poczęła, gdzie Piast kołodziej gościł naród cały. Jak on, ten pierwszy król narodu, przyjmujmy gości w domy nasze, biedny czy bogaty, wszyscy, społem a solidarnie, jak od wieków tak i teraz dzierzgajmy nić przyjaźni, niech omota ona węzłami nierozerwalnemi braci do Pucka do Katowic. Niech czują i wiedzą, że jednem tętnem biją serca nas wszystkich, że jedna nas myśl opłomienia.
Na każdym kroku, gdzie tylko możemy, okażmy im przyjaźń, bądźmy im we wszystkiem pomocni a usłużni.
Dnie Sejmowe niech równocześnie dadzą świadectwo naszej karności i dojrzałości społecznej. Ład i porządek niech panuje wszędzie; na ulicy, w kościele i na salach obrad.
Straż Ludowa miasta Poznania czuwać będzie nad tem; rzecz całą ujmie ona i poprowadzi po obywatelsku, obywatelskim przeto obowiązkiem każdego, trzymać się jej poleceń i objaśnień ściśle i bezwarunkowo.
Poniżej podajemy ważniejsze informacje i wskazówki, tyczące pierwszego dnia Sejmowego, aby w ten sposób ułatwić zamierzony przebieg poważny zjazdu.
Przed nabożeństwem
Członkowie cechów, towarzystw i związków, chcący wspólnie z Strażą Ludową mieć pieczę nad ładem i porządkiem, zgromadzą się we wtorek o godzinie 8 rano, a mianowicie:
dzielnica I (śródmieście - aż po linję Wielkich Garbar i ulicę Raczyńskiego, z wyłączeniem wszakże tych dwóch ulic) - na placu Bernardyńskim;
dzielnica II (śródmieście - dolna część miasta włącznie Wielkich Garbar i ulicy Raczyńskiego) - u pomnika Kochanowskiego na placu Tumskim;
dzielnica III (Wilda) - na placu ćwiczeń wojskowych przy bramie Wildeckiej;
dzielnica IV (św. Łazarz i Górczyn) - na rynku Łazarskim przed strażnicą Straży Ludowej; dzielnica V (Jeżyce) - na rynku Jeżyckim.
Na powyższych miejscach zbornych ustawi się przybyłych w szeregi czwórkowe i poprowadzi na miejsca wyznaczone.
Młodzież skautowa i współpracująca z nią, pod wodzą swych kierowników, zajmie wyznaczone miejsce na Starym Rynku.
Celem utrzymania porządku w kościele, na ulicach i na salki Sejmowej Straż Ludowa wyznaczy odnośnych obywateli na wyżej wymienionych miejscach zbornych. Na uroczystości te stawić się należy w ubiorze odświętnem, cywilnem.
Sztandarowi cechów, towarzystw i związków wraz z przybocznymi swymi i ze sztandarami zgromadzą się o godzinie 8 na dziedzińcu farnym (regencyjnym); tam otrzymają wskazówki, gdzie mają stanąć w kościele. Później przybywających i sztandarowych i przybocznych do kościoła nie wpuści się.
W kościele
Główna nawa (środkowa) przeznaczona jest tylko dla Komisarjatu naczelnej Rady Ludowej, dla członków obu Kół Polskich, dla Delegowanych na Polski Sejm Dzielnicowy, dla członków poznańskiej Rady Ludowej oraz dla przedstawicieli prasy
Prawa nawa przeznaczona jest dla przedstawicieli cechów, towarzystw i związków.
Lewa nawa przeznaczona jest dla wszystkich.
Przy wejściu głównem (do nawy środkowej) i przy wejściu prawem przeprowadzi się ścisłą kontrolę; bez karty legitymacyjnej nie wpuści się nikogo.
Wejście pod wieżą przez krużganek przy zakrystii przeznaczone jest wyłącznie dla duchowieństwa, z osób świeckich nie wpuści się tamtędy nikogo.
Legitymacje
Karty wstępu do kościoła otrzymają uprawnione a wyżej wymienione osoby tylko za osobistem zgłoszeniem się w Biurze Informacyjnem Sejmowem, przy ul. św. Marcina 40. Poszczególne cechy, towarzystwa i związki mogą otrzymywać bilety wstępu do kościoła najwyżej dla dwóch swych przedstawicieli; poszczególne redakcje mogą otrzymywać tylko po jednym bilecie.
Osoby prywatne biletów wstępu do kościoła me otrzymają bezwarunkowo.
Delegowani na Polski Sejm Dzielnicowy winni przedłożyć swoje karty legitymacyjne (niebieskie) jak najrychlej w Biurze Informacyjnem Sejmowem (św. Marcin 40), gdzie otrzymuj ą karty z ściśle wyznaczonem miejscem zarówno w kościele jak i na sali Sejmowej.
Po nabożeństwie
Tylko Delegowani na Polski Sejm Dzielnicowy udadzą się w zwartem szeregu czwórkami głównem wejściem z Fary ulicą Jezuicką, starym Rynkiem, Nową, alejami, św. Marcinem i Piekarami na salę Sejmową.
Sejm
Wstęp na salę Sejmową mają tylko członkowie Komisarjatu Naczelnej Rady Ludowej i jej decernenci, Delegowani na Polski Sejm Dzielnicowy i przedstawiciele prasy (tylko po jednym z poszczególnej redakcji).
Delegowani na Polski Sejm Dzielnicowy otrzymają w Biurze Informacyjnem Sejmowem (św. Marcin 40) za osobistem zgłoszeniem i przedłożeniem

.....................

Komisja dla spraw oświaty i szkolnictwa
Projekt rezolucji
1. Polski Sejm Dzielnicowy stwierdzając, jak wielką wyrządziła krzywdę narodowi naszemu niemiecka szkoła symultanna czyli międzywyznaniowa, uznaje jako jedynie sprawiedliwą i wolnościową szkołę wyznaniową, łączącą nauczycieli i uczniów tegoż samego wyznania. Tylko taka, sprawiedliwa dla każdego wyznania szkoła dać może jednolity kierunek wychowania, tylko taka szkoła przekazać może dzieciom - obok tradycyjnie polskiej tolerancji dla każdego wyznania - silny, zdrowy i niezamącony pogląd na życie i świat.
Wobec ważności religii dla życia jednostek i społeczeństwa powinna nauka religii zajmować w planie szkolnym należne jej miejsce a udzielanie jej i nadzór nad nią powinny dzierżyć władze kościelne odnośnych wyznań.
2. Polski Sejm Dzielnicowy stwierdza, że w interesie rodziców, dziecka i dobra ogółu konieczny jest pewien stopień ogólnego wykształcenia i oświadcza się zatem, aby państwo polskie zaprowadziło ogólny przymus uczenia się i zdobycia sobie wiedzy dla każdego dziecka od 7-14 roku życia.
Państwo ma obowiązek dbania o zakładanie, gdzie tego potrzeba, bezpłatnych szkół publicznych utrzymywanych z podatków szkolnych, pobieranych przez państwo.
Państwo powinno mieć nadzór nad tem, aby szkolnictwo polskie publiczne i prywatne stało zawsze na wyżynie swego zadania. Państwo ma prawo żądania, by szkoły wszelkie uwzględniały w wychowaniu i kształciły i wychowywały młodzież na światłych i dzielnych obywateli.
Państwo, szanując prawa i swobody jednostek i rodzin, ma prawo i obowiązek wkroczenia i oddania sprawy wychowania młodzieży w ręce osób lub zakładów odpowiednich, o ile rodzice nie mogą wypełnić zadania swego lub je zaniedbują z własnej winy.
3. Polski Sejm Dzielnicowy uznaje zgodnie z prawem przyrodzonem, że rodzice są pierwszymi i naturalnymi wychowawcami swych dzieci, że państwo nie jest jedynie uprawnionym czynnikiem wychowania, że szkoła tylko wyręcza i zastępuje rodziców w wielkim dziele wychowania. Rodzicom przeto przysługuje prawo wyboru szkoły publicznej czy prywatnej dla swych dzieci. Rodzicom też. należy się przez radę rodzicielską odpowiedni wpływ na szkolnictwo.
Polski Sejm Dzielnicowy stwierdza, że dzieci wszystkich stanów powinny mieć drogę otwartą do wyższych szkół, w czem decyzja ma być zależna od zdolności dziecka.
Zgodnie z zasadami wolności Polski Sejm Dzielnicowy zapewnia poparcie słusznych i sprawiedliwych praw rodzicom wszystkich narodowości, należących do państwa Polskiego.
4. Polski Sejm Dzielnicowy, uznając w całej pełni znaczenie światłego i pełnego poświęcenia stanu nauczycielskiego, postanawia popierać go pod względem naukowym, społecznym i ekonomicznym. Wykształcenie i wychowanie nauczycieli powinno się stale pogłębiać, zdolnym i dążącym naprzód nauczycielom należy otworzyć możność osiągnięcia wyższych stanowisk w kierownictwie szkół, przy nadzorze szkolnym i przy administracji szkolnictwa. Inspektorami obwodów szkolnych powinny być tylko osoby odpowiednio do tego urzędu naukowo i -pedagogicznie przygotowane, mające poza sobą praktykę szkolną. Przy urządzaniu i rozbudowywaniu szkolnictwa przysługiwać powinien nauczycielstwu głos i wpływ odpowiedni.
5. Polski Sejm Dzielnicowy żąda jak najrychlejszego naprawienia krzyczącej niesprawiedliwości, jaka przez długi szereg lat spotykała dzieci polskie na Śląsku, w Księstwie, w Prusach Książęcych i Królewskich przez to, że wykład nauki szkolnej nie odbywał się w języku ojczystym. Sejm protestuje przeciwko dalszemu nadużywaniu szkoły i dzisiaj jeszcze w celach germanizatorskich.
Polski Sejm Dzielnicowy domaga się usilnie, by przy spolszczeniu szkolnictwa nie obniżano poziomu wykształcenia i wychowania młodzieży. Dlatego tez w szkołach mianowicie wyższych - przejściowo i tymczasowo tylko - toleruje się wykład niemiecki w niektórych przedmiotach, dopóki dotkliwy brak odpowiednich sił nauczycielskich nie zostanie usunięty.
swej legitymacji (niebieskiej) karty z ściśle wyznaczonem miejscem na sali Sejmowej.
Przedstawiciele prasy (z poszczególnej redakcji tylko jeden) otrzymają za osobistem zgłoszeniem karty, uprawniające do udziału w obradach Sejmu w charakterze sprawozdawczym.
Osoby prywatne ze względu na brak miejsca kart wstępu nie otrzymają.
Wstrzymanie od pracy
Przedsiębiorstwa polskie w mieście Poznaniu - kupieckie, przemysłowe, biurowe itd. - zwolnią swój personał w dniu 3 grudnia w godzinach od 7 rano do 2 po południu. Kto nie stawi się na usługi Straży Ludowej dla utrzymania ładu i porządku, niech podąży do licznych kościołów naszych poznańskich, aby wznieść modły do Boga za pomyślność Polski i owocność obrad Sejmowych.
Wyrażamy niezłomne przekonanie, że przedsiębiorstwa polskie zastosują się do powyższej wskazówki, zwalniając w wyznaczonych wyżej godzinach swych pracowników od zajęć, że po wtóre obywatelstwo poznańskie i osoby przybyłe urządzą się w ten sposób, aby zakupy swe i interesy załatwić albo w poniedziałek albo we wtorek po godzinie 2.

Podaliśmy powyżej szczegółowe przepisy i wskazówki, aby wszystkim, zwłaszcza przybywającym delegowanym i gościom, ułatwić możność zastosowania się do przewidzianego porządku. Czuwać nad nim sprężyście i umiejętnie będzie Straż Ludowa miasta Poznania, lecz obowiązkiem obywatelskim wszystkich nie tylko wykonywać jej polecenia, ale współdziałać z nią i ułatwiać jej zadania. Niech wszyscy zatem sami ze siebie przyczyniają się do podtrzymania ładu i składu, niech nikt nie gromadzi się i nie przystaje po ulicach i placach, przed Farą i przed salą Sejmową, niech nikt nie wstrzymuje i nie utrudnia ruchu ulicznego. Wykażmy, że jesteśmy karni, że umiemy podporządkować się tym władzom, któreśmy sami sobie obrali, a sprawimy, że całość wypadnie po myśli naszej, jak sami zamierzyliśmy z góry.

Poznań, 29 listopada 1918.
Wydział Wykonawczy Rady Ludowej na miasto Poznań
Dr Czesław Meissner przewodniczący,

Stefan Andrzejewski pisarz.