www.powstaniewlkp.fora.pl

Zdzisław

Orzałkiewicz Józef
(1900 – 1989)
Urodził się 22 października 1900 r. w Kaszczorze (daw. pow. babimojski) w rodzinie Józefa i Matyldy z domu Resler. Jego ojciec był murarzem oraz prowadził 3-ha gospodarstwo rolne. Józef Orzałkiewicz miał 2 braci i 1 siostrę. W czasie I wojny światowej służył w armii niemieckiej na froncie wschodnim.
W pierwszych dniach stycznia 1919 r., na apel przemęckiego wikariusza ks. Stanisława Kuliszaka był jednym z organizatorów drużyny powstańczej w Kaszczorze. Razem z kolegami powstańcami strzegł swej wsi przed oddziałem Grenzschutzu, który miał wkroczyć z sąsiednich Łupic. 7 lutego tegoż roku, po przyjściu z odsieczą do Kaszczoru kompanii przemęckiej pod dowództwem ppor. Stanisława Michalskiego, włączył się aktywnie w przejęcie poczty przez polskie telefonistki oraz w wystawianie posterunków powstańczych w kierunku Spokojnej, Śmieszkowa i Łupic. W marcu 1919 r., powołany do 6. Pułku Strzelców Wielkopolskich (późn. 60. Pułk Piechoty Wielkopolskiej), uczestniczył m.in. w walkach o Zbąszyń.
Po zakończeniu walk powstańczych brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W grudniu 1920 roku, zdemobilizowany, wrócił do rodzinnego Kaszczoru. Założył rodzinę i mieszkał u rodziców, pracując w 3-ha gospodarstwie rolnym oraz dodatkowo dorabiając w lesie przy wywózce drewna.
W czasie II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej i po krótkim okresie niewoli jako jeniec wojenny został wywieziony na roboty w głąb III Rzeszy. Po wyzwoleniu w 1945 r. powrócił na ojcowiznę, w której pracował aż do przejścia na emeryturę. Zmarł 13 sierpnia 1989 r. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Kaszczorze.
Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim mianowano go podporucznikiem. Żonaty od 1926 r. z Klarą Marcinkowską, miał córkę Łucję (1926-1997) oraz syna Edwarda (1941).
Archiwum Państwowe w Lesznie, akta ZBoWiD-u w Lesznie, sygn. 8060; Smoluchowski Z., Powstańczy patent Augusta Frąka, Panorama Leszczyńska 1989, nr 1; Informacje Ireny i Edwina Rogozińskich z Kaszczoru.

Opracował Antoni Fornalski